Hoewel de meesten van ons ernaar uitkijken, kan de vakantieperiode voor kinderen met autisme bijzonder stressvol zijn. Ze missen de structuur, regels, orde en tijdsinvulling op school. Deze bieden houvast en zekerheid. De vrijheid van niet opgevulde dagen zijn dan ook meestal voor deze kinderen een schrikbeeld. Is daarbij ook nog een vakantie gepland, dan komt daar nog extra spanning bovenop, want een vakantie betekent een grote verandering en onvoorspelbaarheid. Hoe ziet het daar uit? Wat gaan we daar doen? Veel ouders kiezen er dan ook voor dan maar niet op vakantie te gaan, hoewel zij er best aan toe zijn om eens even lekker weg van huis te zijn. Met deze tips kan het lukken wat spanning weg te halen en toch te genieten van een heerlijke vakantie.
Overzicht en voorspelbaarheid
Maak de vakantie overzichtelijk en voorspelbaar. Vertel je plannen en wijd uit over wat voor leuke dingen er allemaal te doen zijn. Maak het daarbij niet groter en dus avontuurlijker dan het is. Laat je kind vragen stellen en geef serieuze antwoorden. Als je merkt dat het kind het allemaal erg spannend vindt, probeer het dan gerust te stellen en ga niet te lang over de vakantie door. Beperk het onderwerp vakantie telkens tot maximaal 15 minuten. Maak een overzicht van de vakantie. Dat kan op een eenvoudige manier. Neem een vel papier en maak voor elke dag en kolom waarop de grote lijnen van de vakantie en voorgenomen activiteiten staan vermeld. Plan het niet te vol, maar laat voldoende ruimte over voor onverwachte dingen. Daar houden kinderen met autisme over het algemeen niet van, maar de planning geeft alvast een beetje ruimte voor invulling. Het biedt het kind in ieder geval meer duidelijkheid en voorspelbaarheid. Probeer je zoveel mogelijk aan die planning te houden, maar las wel ruim voldoende rustmomenten in. Om de vreemde omgeving iets vertrouwder te maken, helpt het om persoonlijke dingen (knuffel, lievelingsbeker, et cetera) mee te nemen en rituelen die thuis gewoon zijn ook op het vakantieadres waar mogelijk uit te voeren (bijvoorbeeld een boekje lezen voor het slapengaan). Zorg dat je zoveel mogelijk te weten komt over je bestemming. Informeer naar de faciliteiten, maar kijk daarbij ook naar de praktische dingen, bijvoorbeeld de reistijd en wat je kunt zien of doen onderweg. Hoe beter je bent voorbereid, hoe minder je verrast zult worden door bepaalde situaties.
Een vakantie voor het hele gezin
Bij het uitzoeken van een vakantie is het zeker met wat grotere kinderen leuk om wensen en verwachtingen met elkaar te bespreken. Zorg ervoor dat iedereen aan zijn trekken komt. De vakantie moet voor elke persoon in het gezin aantrekkelijk zijn. Houd er rekening mee dat bepaalde bestemmingen voor kinderen met autisme voor veel prikkels kunnen zorgen. Het ene kind met autisme kan beter tegen drukke zwembaden of campings dan het andere. Neem genoeg vermaak mee, bijvoorbeeld boeken, spelletjes, puzzelboekjes, iets te knutselen of te tekenen, zodat het kind zich ook vermaakt als er even geen activiteiten (met hem of haar) ondernomen worden. Een reisbureau kan een grote hulp zijn als de wensen in het gezin nogal uit elkaar liggen. Er zijn genoeg bestemmingen die van alles wat te bieden hebben, bijvoorbeeld rust in een familiehotel met een klein zwembad, maar wel aan het strand met ruime keuze aan sportfaciliteiten. Geef je kind voldoende rust zodat het minder snel overprikkeld raakt. Bouw bijvoorbeeld ook voldoende rust in door niet elke dag iets te willen ondernemen. Als ouder kun je goed inschatten wanneer je kind toe is aan rustmomenten. Door hier rekening mee te houden, zul je zelf ook meer kunnen genieten van je vakantie. Heb je al wat vakanties gedaan met het gezin? Gebruik dan je ervaringen om je volgende vakantie nog beter in te kunnen vullen. Welke waren de goede momenten en zijn deze ook weer in te passen in de volgende vakantie?
Speciale vakanties
Voor alle vakantieperiodes bieden een groot aantal speciale reisorganisaties reizen op maat aan voor zowel kinderen als volwassenen met een autisme spectrum stoornis. Je kunt verschillende specifieke reizen online vinden en boeken. Het aanbod varieert van speciale (korte of langere) kindervakanties voor de kinderen mét of zonder ouders tot groepsreizen voor volwassenen of gezinsreizen met één of meerdere personen met autisme. Kijk eens naar het aanbod van reisorganisaties als Adios, AutiTravel, Stichting Amigo, Autisme Zorg Kameleon, Stichting Boemerang en Heppie. Dit is nog maar een kleine greep uit het aantal organisaties die zich gespecialiseerd hebben op het gebied van vakanties voor personen met autisme. Ook voor complete gezinnen is er een ruime keuze aan reisorganisaties die rekening houden met autisme in het gezin. Stichting Autstede organiseert gezinsvakanties voor gezinnen met kinderen van 5 tot 15 jaar met en vorm van autisme met een IQ hoger dan 70. Buro Energiek verzorgt bijvoorbeeld ook wintersportvakanties voor gezinnen met kinderen met een vorm van autisme met Nederlandse skilessen. Flowreizen is een reisorganisatie die zich heeft gespecialiseerd in begeleide reizen in binnen- en buitenland voor volwassenen met een autisme spectrum stoornis.
Tegemoetkoming kosten
Soms kan voor de speciale, begeleide reizen een tegemoetkoming in de kosten worden gevraagd. Vraag hiernaar bij de reisorganisatie van je keuze. Of het nu een bijdrage vanuit het PGB, de belastingdienst, zorgverzekering of een stichting zou moeten zijn, vraag het bij de desbetreffend instantie op voorhand en laat een toezegging altijd schriftelijk bevestigen zodat er achteraf geen misverstanden over kunnen ontstaan.