Sport en spel voor autistische kinderen

In dit artikel worden een aantal suggesties gedaan voor spel en persoonlijke onderwijsactiviteiten voor autistische kinderen welke zij op school of in de thuisomgeving kunnen beoefenen. Deze activiteiten zijn specifiek voor de leeftijdscategorieën van 6 tot 11 jaar en van 12 tot 17 jaar.

Vaak zijn ouders, onderwijzers en zorgprofessionals zo intens bezig met het bieden van structuur aan en het onderwijzen van autistische kinderen dat het nog wel eens vergeten wordt dat de kinderen bovenal kinderen zijn. Net zo goed als ieder ander kind van dezelfde leeftijd wil jouw autistische kind ook gewoon lol maken en spelen. Al zijn niet alle activiteiten even geschikt voor autisten toch zijn er een flink aantal leuke spelen die gespeeld kunnen worden met autistische kinderen. Veel van deze spelen kunnen ervoor zorgen dat het kind zich met andere kinderen bezighoudt en hem of haar verder helpen met het ontwikkelen van de motoriek en sociale vaardigheden terwijl de focus ligt op het spelelement van een leuke activiteit.

Kinderen met autisme hebben veel baat bij het spelen met en van muziek. Vooral in leeftijd tot 11 jaar. Zelfs kinderen die niet verbaal communiceren kunnen leren om een simpel instrument (triangel, sambaballen, etc.) te bespelen of mee te leren neuriën met een liedje. Gebruik geluiden, repetitieve ritmes en leerzame liedjes (teksten). Dit helpt de kinderen om schoollessen te leren en geeft ze tegelijkertijd een uitlaatklep voor een gedeelte van de voor deze kinderen belangrijke zintuiglijke stimulatie, zoals schreeuwen. Door bijvoorbeeld een spel te spelen zoals “ volg de leider” met muziekinstrumenten help je de kinderen hun aandacht te focussen en om hun sociale vaardigheden te verbeteren.

Afhankelijk van de mate van volwassenheid van het kind kan hij of zij niet alleen meespelen met normale spelletjes maar zal er ook veel baat bij hebben. Deze spelletjes zoals bijvoorbeeld tikkertje kan makkelijker worden aangeleerd als aanvankelijk gedacht zal worden. Hou het wel bij spelletjes waarbij het autistische kind niet geforceerd zal worden om intensief fysiek contact te hebben met andere kinderen omdat dit schadelijk kan zijn voor het autistische individu. Onthoud ook om spelletjes te spelen die aansluiten bij de kracht van het kind en bij datgene wat het kind graag wil leren. Bijvoorbeeld als het kind een probleem heeft met schreeuwen op ongepast momenten kan je het kind in een spel verstoppertje betrekken. Dit kan mede helpen het ongewenste gedrag te beperken.

Vaak willen autistische kinderen meespelen in spelletjes met niet autistische leeftijdsgenootjes. Dit meespelen kan bijdragen aan het leerproces. Thuis kan er meer nadruk worden gelegd op het spelen met vertrouwde familieleden waarbij meer fysiek contact wordt gebruikt. Bijvoorbeeld verzin een spel om van de ene kant van de kamer naar de andere te komen zonder dat de vloer wordt geraakt. Dit kan betekenen dat in sommige gevallen de enige manier om naar de overkant te komen is om gedragen te worden. Houdt er wel rekening mee dat ieder kind op zich op een andere manier ontwikkeld en dat de uitdaging van de gekozen activiteiten hierop aansluit.

Wanneer je kind ouder wordt zal het zich misschien meer bezig gaan houden met georganiseerde sporten. Dit is zeker om aan te moedigen echter maak een overwogen keuze welke sport het kind zal gaan beoefenen. Sporten met wat minder fysieke en andere zintuiglijke stimulatie (golf, korfbal ) hebben de voorkeur boven sporten die dat wel hebben (rugby). Blijf wel openstaan voor alle mogelijkheden. Zorg er in ieder geval voor dat je er zeker van bent dat de trainer van het team de handicap van je kind begrijpt en dat hij of zij met je kind wil werken.

Blijf in deze latere ontwikkelingsfase de activiteiten en inspanningen die gericht zijn op het leerproces stimuleren. Zintuiglijke spelletjes zijn een prima methode om deze kinderen verder te blijven ondersteunen in dit leerproces. Als ze opgroeien, blijf dan de belangrijkheid van gewenst gedrag tijdens deze spelletjes benadrukken. Realiseer je wel dat autistische kinderen het er moeilijk mee heeft om zich in andere mensen te verplaatsen . Spelletjes waarbij iets geheim moet blijven voor een ander zullen daarom niet zo geschikt zijn om te spelen.

Over het geheel genomen zullen jij en je kind samen moeten (op)groeien. Onthoud altijd dat al heeft je kind speciale behoeften hij of zij heeft ook de behoefte om soms gewoon een kind te kunnen zijn. Stimuleer de combinatie van leren en spelen en realiseer je dat voor autistische kinderen spel en activiteiten twee belangrijke elementen kunnen zijn, sociale vaardigheden voor het leven en om te leren te genieten van het spelen met leeftijdsgenootjes.